เรื่อง หูกฟ้าแมงคาน เป็นนิทานชาดกพื้นบ้านของชาวไทเขิน(ภาคเหนือ-เชียงตุง) และชาวผู้ไท (กาฬสินธุ์) เป็นนิทานไทยเรื่องหนึ่งที่พูดถึงการทอผ้าของชาวไทยไว้อย่างชัดเจนที่สุด
เรื่องย่อ พระเจ้าธัมมกิติกากษัตริย์แห่งเมืองพาราณสี มีโอรสชื่อแมงคาน ซึ่งเจ้าชายได้อภิเษกกับนางภมมจารี (นางหูกฟ้า สำนวนผู้ไท) ลูกสาวเศรษฐี คืนหนึ่งนางทอผ้าอยู่คนเดียว พระยาไตรภม (พระอินทร์สำนวนผู้ไท) ซึ่งอยู่ในเมืองแถนคิดว่านางยากจนจึงรับตัวขึ้นไปอยู่บนสวรรค์ เจ้าแมงคานทราบจึงขี้ม้าติดตามไปกับเพื่อนคือรามเสนาจนถึงสวรรค์ โดยระหว่างนั้นเจ้าแมงคานไปเรียนวิชากับพระฤาษีด้วย
ต่อมาพระยากาบฟ้าได้มาสู่ขอนางภมมจารี เจ้าแมงคานจึงฆ่าพระยากาบฟ้าตาย และมีชัยชนะในพิธีสยมพรที่ให้ยกก้อนหิน และขึ้นสายธนู เพื่อหาคู่ให้นางภมมจารี จากนั้นเจ้าแมงคานกับรามเสนาจึงพานางภมมจารีลงมายังเมืองมนุษย์และกลับไปเมืองพาราณสี โดยได้รับตัวนางปทุมาวดีกับนางสุคันธา พระธิดาของพระยาแถนหวาน (พระอินทร์?) ลงมาด้วย สุดท้ายพระบิดาคือ พระยาธัมมกิติกาก็ได้ยกเมืองพาราณสีให้เจ้าแมงคานปกครอง
วิเคราะห์ได้ว่านิทานเรื่องนี้ได้อิทธิพลจากอนุภาคของเรื่อง
๑. นางปทุมวดี ชายาพระกฤษณะจากอันธประเทศอินเดีย
๒.พิธีสยมพรของพระรามจากเรื่องรามเกียรติ์
๓. การตามนางจากเรื่องพระสุธน มโนห์รา
จุดเด่นที่เป็นอัตลักษณ์ของนิทานเรื่องนี้
คือการที่ให้พระอินทร์มารับนางภมมจารี (นางหูกฟ้า) ไปเนื่องจากนางทอผ้ากลางคืน
ทำให้กลายเป็นความเชื่อห้ามทอผ้ากลางคืนในชาวไทบางท้องถิ่น
ซึ่งนิทานที่กล่าวถึงเรื่องทอผ้าโดยตรง เช่น
ตำนานเขาวงพระจันทร์ (ลพบุรี) เจ้าแม่ทอหูก และเรื่องตำนานเขานมสาว (คล้ายเรื่องนางยักษ์ตัดนมตนของพม่า)
นิทานไทยที่กล่าวถึงการทอผ้าโดยอ้อม(ที่ไม่โดยตรงเหมือนเรื่องหูกฟ้าแมงคาน) ก็เช่น สุวรรณนาคราชสร้างเมือง (คล้ายนิทานสร้างนครวัดของเขมร) และเรื่องเล่าชาวลับแล เป็นต้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น